Update
Geachte heer/mevrouw,
Bijgaand treft u een nieuwe PS Update aan. Klik hier om de pdf vanaf de website te downloaden. Op maandag 26 december a.s. zal er geen nieuwsbrief verschijnen, daarmee is dit dus de laatste nieuwsbrief van 2016. Via deze weg wensen wij u graag fijne feestdagen en een mooie jaarwisseling toe!
Annotaties
Graag wijzen wij u op de volgende verschenen annotaties die zien op observatieonderzoek door verzekeraars.
Annotatie mr. A.I. (Aster) Schreuder: (On)rechtmatig observeren?
Het Hof Arnhem-Leeuwarden oordeelt in PS 2016-0081 dat een verzekeraar bij het verrichten van onderzoek naar activiteiten van benadeelde in strijd heeft gehandeld met de Gedragscode Persoonlijk Onderzoek (GPO), dat het bewijsmateriaal onrechtmatig is verkregen en dat het bewijs terzijde moet worden gesteld. In deze annotatie wordt stilgestaan bij het private karakter, het toepassingsbereik en het toetsingskader van de Gedragscode. Ook wordt kort ingegaan op de vraag wanneer in strijd met de GPO verkregen bewijsmateriaal van de procedure moet worden uitgesloten.
Annotatie mr. J.G. (Jasper) Keizer: Observatieonderzoek door verzekeraars; schending van artikel 8 EVRM?
Onder welke voorwaarden is in verzekerings- en letselschadekwesties volgens het EHRM heimelijke (camera)observatie door een verzekeraar van een verzekerde of slachtoffer toegestaan en voldoet de Nederlandse wet- en regelgeving aan deze door het EHRM gestelde eisen? Een Zwitserse verzekeraar laat een slachtoffer van een verkeersongeval heimelijk observeren door professionele rechercheurs. Het EHRM overweegt in PS 2016-0455 ten eerste dat het heimelijk observeren van een persoon gedurende meerdere dagen moet worden aangemerkt als een inbreuk op de privacy. Een dergelijke inbreuk is alleen gerechtvaardigd als de in artikel 8 lid 2 EVRM genoemde waarborgen in acht worden genomen. Het EHRM toetst of in de toepasselijke Zwitserse regelgeving is voorzien in voldoende waarborgen, en concludeert dat het Zwitserse recht de verzekeraar te veel beoordelingsruimte laat om zelf af te wegen onder welke omstandigheden en voor welke duur heimelijke observaties uitgevoerd kunnen worden. Daarmee is sprake van schending van artikel 8 EVRM. Welke consequenties heeft deze uitspraak voor de Nederlandse verzekerings- en letselschadepraktijk? Voldoet onze regelgeving wel aan de eisen die door het EHRM zijn gesteld? Dit is te lezen in deze annotatie.
Rechtspraak
Graag wijzen wij u op de sinds de vorige nieuwsbrief verschenen uitspraken, welke zijn opgenomen onder aan deze nieuwsbrief. Wij lichten er een aantal voor u uit.
Aansprakelijkheid jegens medebezitter paard?
Deelgeschil waarin een verklaring voor recht wordt verzocht dat Y aansprakelijk is voor de schade van haar man X als gevolg van een ongeval met een koets. Tijdens de betreffende koetsrit was Y koetsier en werd de koets getrokken door een paard waarvan X en Y medebezitters zijn. De rechtbank oordeelt in PS 2016-0493 dat, in afwijking van PS 2016-0010, Y in dit geval aansprakelijk is jegens haar man.
Val uit terreinwagentje tijdens muziekfestival: organisator aansprakelijk?
Vordering op concertorganisatie. Eiser reed mee met een terreinwagentje en is eruit gevallen. Rechtbank verwijst in PS 2016-0500 naar omstandigheden van het geval, waaronder het drank- en drugsgebruik tijdens een muziekfestival, en komt tot de conclusie dat de bestuurder van het wagentje als ondergeschikte van de organisator van het festival aansprakelijk is, tenzij de organisator zich met succes kan beroepen op de uitsluiting van de aansprakelijkheid.
Persoonlijk onderzoek verzekeraar in strijd met GPO?
Gedragscode Persoonlijk Onderzoek (GPO). Terugvordering door aansprakelijkheidsverzekeraar van uitgekeerde schadevergoeding. Rechtbank oordeelt in PS 2016-0499 dat besluit van verzekeraar tot het instellen van een persoonlijk onderzoek niet onrechtmatig was, noch dat de wijze waarop het onderzoek is uitgevoerd onrechtmatig was.
Mogelijkheid tot dubbel declareren bij benadeelde in strijd met de goede zeden
In PS 2016-0502 oordeelt de kantonrechter dat de bepaling in de overeenkomst tussen belangenbehartiger Witlox en benadeelde op grond waarvan dubbel declareren bij benadeelde mogelijk is, nietig is omdat deze in strijd is met de goede zeden (artikel 3:40 lid 1 BW).
Nieuws
De afgelopen twee weken verschenen verschillende nieuwsberichten. Deze zijn op frequente tijden te lezen op de website.
Literatuur
Sinds het verschijnen van de vorige nieuwsbrief zijn verschillende signaleringen onder literatuur geplaatst. Zie ook het overzicht onderaan deze nieuwsbrief.
Inzenden eigen rechtspraak
Beschikt u zelf over een nog niet gepubliceerde uitspraak die relevant is voor de personenschadepraktijk en rechtsontwikkeling, klik dan hier om de geanonimiseerde uitspraak in te zenden. Wij stellen dat erg op prijs.
Vragen of opmerkingen
Mocht u vragen of opmerkingen hebben over deze nieuwsbrief, dan kunt u mailen naar ps.updates@law.eur.nl.
Met vriendelijke groet,
Siewert Lindenbergh en Ilona van der Zalm
Hoofdredacteuren PS Updates
Literatuur
Sinds het verschijnen van de vorige nieuwsbrief zijn de volgende signaleringen onder literatuur geplaatst.
S.D. Lindenbergh, Blog: Dood door schuld, Schadefonds Geweldsmisdrijven 8 december 2016.
M.R. Hebly S.D. Lindenbergh, Schadebegroting en tijdsverloop. Over schade als veranderlijk verschijnsel, en wat dit betekent voor het schadevergoedingsrecht, in: Preadviezen 2016, Vereniging voor de Vergelijkende Studie van het Recht van Belgi en Nederland, Den Haag: Boom juridisch 2016, p. 301-366.
G. Jocqu, Tijdverloop en schadevergoeding, in: Preadviezen 2016, Vereniging voor de Vergelijkende Studie van het Recht van Belgi en Nederland, Den Haag: Boom juridisch 2016, p. 257-300.
E.R. de Jong, Voorzorgverplichtingen, Aansprakelijkheid Verzekering Schade 2016/47, afl. 6.
J.E. van de Bunt M.K.G. Tjepkema, De veranderende reikwijdte van de Wet tegemoetkoming schade bij rampen nader bezien, Aansprakelijkheid Verzekering Schade 2016/46, afl. 6.
M. van Rooij e.a., Bestrijding van voetbalgeweld. De civielrechtelijke, bestuursrechtelijke en strafrechtelijke aanpak van voetbalgeweld gentegreerd beschouwd, Ars Aequi 2016, afl. 11, p. 809-819.
M.S.E. van Beurden, annotatie bij Rechtbank Midden-Nederland 10 augustus 2016, ECLI:NL:RBMNE:2016:4610 [Deelgeschil. Onduidelijke toedracht ongeval. Nadere Bewijslevering.], Jurisprudentie Aansprakelijkheid 2016/184, afl. 10.
E.P.J. Verweij, annotatie bij Gerechtshof Amsterdam 24 juni 2016, ECLI:NL:GHAMS:2016:2005 [Zorgplicht ziekenhuis. Kelderluik-criteria. Deelgeschilprocedure.], Jurisprudentie Aansprakelijkheid 2016/183, afl. 10.
P.J. Klein Gunnewiek, annotatie bij Gerechtshof s-Hertogenbosch 27 september 2016, ECLI:NL:GHSHE:2016:4280 [Verkeersongeval. Whiplashklachten. Causaal verband.], Jurisprudentie Aansprakelijkheid 2016/178, afl. 10.
M.E. Franke, annotatie bij Gerechtshof s-Hertogenbosch 3 november 2015, ECLI:NL:GHSHE:4434 [Onrechtmatige daad. Gebrekkige opstal. Ongelukkige samenloop. Belangeloze hulpverlening.], Jurisprudentie Aansprakelijkheid 2016/173, afl. 10.
S. Heeroma, annotatie bij Gerechtshof s-Hertogenbosch 6 september 2016, ECLI:NL:GHSHE:2016:4033 [Verjaring. Schade. Strafbaar feit.], Jurisprudentie in Nederland 2016/227, afl. 10.
Hoge Raad
Hof
- Gerechtshof Amsterdam Artikel in tijdschrift Quote en bewerkte foto bij dit artikel en op website. Vordering tot vergoeding van materiële en immateriële schade. Vrijheid van meningsuiting, aantasting eer en goede naam? Vordering afgewezen. 29-11-2016
- Gerechtshof 's-Hertogenbosch In deze zaak krijgt een patiënt een aantal complicaties na een operatie in verband met een acute blindedarmontsteking. Na een op gezamenlijk verzoek van partijen uitgebracht deskundigenonderzoek voert appellant tegen dat rapport bezwaren aan. Volgens het hof is er echter geen grond om de conclusies van de op gezamenlijk verzoek van partijen ingeschakelde deskundige niet te volgen. 22-11-2016
- Gerechtshof Amsterdam Werkgeversaansprakelijkheid, mesothelioom. Het hof oordeelt dat de deskundigen voldoende hebben onderbouwd dat van een relevante ‘bystander exposure’ sprake was, ook al zijn de destijds geldende grenswaarden voor asbestblootstelling niet overschreden. 25-10-2016
- Gerechtshof Amsterdam Deze zaak is het vervolg van de tussenarresten van 4 februari 2014 en 29 juli 2014. Ook na aanvullend deskundigenbericht kan niet worden geoordeeld dat de oogchirurg heeft gehandeld in strijd met de desbetreffende professionele standaard. Volgt bekrachtiging van het vonnis van de rechter in eerste aanleg. 09-08-2016
- Gerechtshof Amsterdam Strafrecht. Veroordeling voor mishandeling met zwaar lichamelijk letsel tot gevolg. Het slachtoffer vordert immateriële schade ad € 1.616 en materiële schade ad € 2.337,65, waaronder studiekosten ad € 1.969,15 in verband met het moeten staken van de studie psychologie. Het hof acht (ook) deze kosten het rechtstreeks gevolg van de mishandeling en wijst vorderingen tot een totaal van € 3.953,65 toe. 17-02-2016
Rechtbank
- Rechtbank Den Haag Strafrecht. Veroordeling zonder strafoplegging van politieagent die wegvluchtende verdachte neerschoot. Vordering schadevergoeding niet-ontvankelijk verklaard. 02-12-2016
- Rechtbank Amsterdam Vereisten vordering Stichting op grond van artikel 3:305a lid 2 laatste volzin BW. 30-11-2016
- Rechtbank Limburg Gedragscode Persoonlijk Onderzoek (GPO). Terugvordering door aansprakelijkheidsverzekeraar van uitgekeerde schadevergoeding. Rechtbank oordeelt dat besluit van verzekeraar tot het instellen van een persoonlijk onderzoek niet onrechtmatig was, noch dat de wijze waarop het onderzoek is uitgevoerd onrechtmatig was. 30-11-2016
- Rechtbank Limburg Strafrecht. Ontucht met minderjarig petekind. Ouders voegen zich als benadeelde partij. Vergoeding voor immateriële schade. 28-11-2016
- Rechtbank Limburg Strafrecht. Poging tot doodslag. Slachtoffer vordert € 12.000 aan immateriële schadevergoeding. Omdat de rechtbank niet kan vaststellen of – met uitzondering van een hoofdwond – het gestelde letsel het gevolg is van de strafbare gedraging, stelt zij de immateriële schadevergoeding vast op € 2.500. 28-11-2016
- Rechtbank Rotterdam Strafrecht. Ontvoering en verkrachting van 16-jarig meisje. Vorderingen tot vergoeding van schade van het meisje zijn deels toegewezen; de vorderingen van haar moeder zijn afgewezen wegens het ontbreken van rechtstreeks verband. 23-11-2016
- Rechtbank Limburg Strafrecht. Poging tot doodslag door slachtoffer met mes in zijn nek te steken. Het slachtoffer heeft zich gevoegd en € 2.803 aan materiële schadevergoeding (o.a. kosten ziekenhuisopname, eigen risico, huishoudelijke hulp) toegewezen gekregen. Ook de gevorderde € 18.500 aan immateriële schade wordt toegewezen; de rechtbank acht zowel lichamelijk als psychisch letsel voldoende aangetoond. Aan de toewijzing van de vordering benadeelde partij staat niet in de weg dat nog geen medische eindtoestand is bereikt. 22-11-2016
- Rechtbank Overijssel Strafrecht. Mishandeling (stomp in het gezicht). Het slachtoffer voegt zich als benadeelde partij en vordert 4 miljoen euro (ruim 1 miljoen euro materiële schade; 3 miljoen euro immateriële schade; € 8.000 proceskosten). De rechtbank wijst de gevorderde materiële schade deels toe, namelijk tot € 461,75, ter vergoeding van taxikosten, bril en kleding. De immateriële schadevergoeding wordt, op basis van een vergelijking met andere zaken, toegewezen tot € 500. 22-11-2016
- Rechtbank Den Haag Deelgeschil waarin een verklaring voor recht wordt verzocht dat Y aansprakelijk is voor de schade van haar man X als gevolg van een ongeval met een koets. Tijdens de betreffende koetsrit was Y koetsier en werd de koets getrokken door een paard waarvan X en Y medebezitters zijn. De rechtbank oordeelt dat, in afwijking van PS 2016-0010, Y in dit geval aansprakelijk is jegens haar man. 22-11-2016
- Rechtbank Gelderland Strafrecht. Poging tot mishandeling en tot doodslag van (ex-)echtgenote. Zij vordert € 1.554,20 voor materiële schade en € 30.000 voor immateriële schade. De rechtbank wijst € 1.349,90 aan materiële schade toe voor kosten kleding, servies, tapijtreiniging, reiskosten en kosten voor genezing en herstel en € 2.000 aan immateriële schade. 22-11-2016
- Rechtbank Zeeland-West-Brabant Strafrecht. Openlijk geweld tegen personen met een publieke taak. Invloed functie op toewijzen immateriële schadevergoeding? 21-11-2016
- Rechtbank Den Haag Strafrecht. Poging tot doodslag (steekincident in taxi) Verdachte wordt niet strafbaar verklaard in verband met ontoerekeningsvatbaarheid. Dit staat niet in de weg aan toewijzing vorderingen benadeelde partij (HR 3 november 2015, ECLI:NL:HR:2015:3203). Materiële schadevergoeding: € 376,75; immateriële schadevergoeding € 5.000. 21-11-2016
- Rechtbank Zeeland-West-Brabant Incidentele vordering verzekeraar tot afgifte van medische gegevens op grond van artikel 843a Rv tijdens verzoekschriftprocedure tot het bevelen van een voorlopig deskundigenonderzoek. In strijd met een goede procesorde. 09-11-2016
- Rechtbank Noord-Holland De bepaling in de overeenkomst tussen belangenbehartiger Witlox en benadeelde op grond waarvan ‘dubbel declareren’ bij benadeelde mogelijk is, acht de kantonrechter in strijd met de goede zeden en daarom nietig op grond van artikel 3:40 lid 1 BW. 02-11-2016
- Rechtbank Noord-Holland Een nabestaande van een verzetsman uit de Tweede Wereldoorlog vordert rectificatie en schadevergoeding ex artikel 6:106 lid 1 sub c BW van de auteur en uitgevers van een serie boeken over het Scholtenhuis in Groningen. De vordering wordt afgewezen. De betreffende citaten vinden voldoende steun in feitenmateriaal en de publicatie ervan dient een publiek belang. De aantasting van de eer en goede naam dient daarnaast te worden gerelativeerd. 07-09-2016
- Rechtbank Zeeland-West-Brabant Vordering op concertorganisatie. Eiser reed mee met een terreinwagentje en is eruit gevallen. Rechtbank verwijst naar omstandigheden van het geval, waaronder het drank- en drugsgebruik tijdens een muziekfestival, en komt tot de conclusie dat de bestuurder van het wagentje – als ondergeschikte van de organisator van het festival – aansprakelijk is, tenzij de organisator zich met succes kan beroepen op de uitsluiting van de aansprakelijkheid. 13-07-2016
- Rechtbank Overijssel Verklaring voor recht dat het ongeval niet heeft geleid tot meer schade dan reeds door middel van betaling van voorschotten is vergoed. 29-06-2016
Uitspraken zonder ECLI
- Rechtbank Noord-Holland Buitengerechtelijke kosten niet onredelijk. 2016-11-24
- Europees Hof voor de Rechten van de Mens Het EHRM overweegt naar aanleiding van een schietpartij (‘shooting spree’) in een winkelcentrum waarbij een agent was betrokken dat sprake is van schending van artikel 2 EVRM (het recht op leven), nu de Russische regering is tekortgeschoten in haar verplichting om zorg te dragen voor zorgvuldige selectie en begeleiding van functionarissen met vuurwapens. 2016-12-01
- Europees Hof voor de Rechten van de Mens Het EHRM oordeelt dat er sprake is van een tekortkoming in het verrichten van effectief onderzoek in de doodsoorzaak van Antonov (‘failure to conduct an effective investigation’), hetgeen strijd met artikel 2 EVRM oplevert. 2016-12-01
- Europees Hof voor de Rechten van de Mens Deze zaak betreft de dood van een militair dienstplichtige, Suren Muradyan, gevestigd in de (niet-erkende) Nagorno Karabach Republiek, een regio in de Zuidelijke Kaukasus. Zijn vader, verzoeker in de zaak, beweerde dat Suren was overleden na mishandeling door zijn superieuren. Het EHRM oordeelt dat er sprake is van schending van artikel 2 EVRM (recht op leven). 2016-11-24
- Rechtbank Overijssel Buitengerechtelijke kosten bovenmatig. 2016-11-29