Update
Geachte heer/mevrouw,
Bijgaand treft u een nieuwe PS Update aan. Klik hier om de pdf vanaf de website te downloaden.
Nieuws
De afgelopen week verschenen verschillende nieuwsberichten. Deze zijn op frequente tijden te lezen op de website.
Annotatie
Graag wijzen wij u op de volgende verschenen annotatie.
Annotatie mr. Y. (Yoni) Bosschaart: Aansprakelijkheidslimiet bij aansprakelijkheid personenvervoerder.
In een uitspraak van 26 juni 2018 heeft het Gerechtshof Amsterdam zich uitgelaten over de aansprakelijkheid van een personenvervoerder jegens een reiziger die ernstig en blijvend letsel heeft opgelopen. Het gerechtshof heeft partijen in de gelegenheid gesteld zich uit te laten over de gevolgen van een recent arrest van de Hoge Raad over de aansprakelijkheidslimiet voor de onderhavige zaak. In deze annotatie wordt ingegaan op de aansprakelijkheid van de personenvervoerder, het beroep op eigen schuld (in het bijzonder de billijkheidscorrectie) en het standpunt van appellant dat de aansprakelijkheidslimiet moet worden doorbroken dan wel buiten toepassing moet worden gelaten. Dit onderwerp staat centraal in de annotatie bij Gerechtshof Amsterdam 26 juni 2018, ECLI:NL:GHAMS:2018:5153 (PS 2019-0917). De annotatie bij deze uitspraak leest u hier.
Rechtspraak
Graag wijzen wij u op de sinds de vorige nieuwsbrief verschenen uitspraken, welke zijn opgenomen onder aan deze nieuwsbrief. Wij lichten de volgende uitspraken hier voor u uit.
Deelgeschilrechter over te hanteren rente en inflatie (incl. verwijzing naar conceptrichtlijn).
Verzoeker vindt dat bij de afwikkeling van de letselschade van [A] niet gerekend kan worden met de in de praktijk en de jurisprudentie in het verleden vaak gehanteerde 6-om-3 benadering; een rendement van 6% en een inflatie van 3% zou niet reel zijn. Er moet volgens verzoeker worden uitgegaan van een risicovrij beleggingsprofiel en vindt dat de percentages die genoemd zijn in het Concept van de Richtlijn Rente en Inflatie van De Letselschade Raad uit juli 2017 beter aansluiten bij een risicovrij beleggingsprofiel. ASR vindt dat een rente van 6% en een inflatie van 3% ook in dit geval gehanteerd moet worden. Volgens ASR moet in ieder geval niet aangesloten worden bij de conceptrichtlijn; deze is nooit in werking getreden en kan alleen al daarom niet als uitgangspunt gelden. De deelgeschilrechter (PS 2019-1161) zal in de hierna volgende overwegingen over de in deze zaak te hanteren rente- en inflatiepercentages uitsluitend overwegingen betrekken die zien op de uitgangspunten voor het normeren van die percentages en geen argumenten die zien op een al dan niet bestaand of verondersteld draagvlak voor normering daarvan door de betrokken partijen in de letselschadepraktijk.
De rechtbank vindt het evident dat in de huidige economische tijden een rendement van 6% voor een particulier niet realistisch is. De situatie dat een rendement van 6% niet of niet eenvoudig haalbaar genoemd kan worden bestaat feitelijk al langer. Naar het oordeel van de deelgeschilrechter heeft ASR niet, maar in ieder geval niet voldoende, onderbouwd waarom de systematiek van het begroten van rendement en inflatie zoals gehanteerd in de rapporten die verzoeker ten grondslag heeft gelegd aan het verzoek niet plausibel zou zijn en vastgehouden zou moeten worden aan een benadering die op dit moment evident onjuist lijkt te zijn. De rechtbank komt tot de conclusie dat het rendement en de inflatie geldt zoals deze staan in het Concept van de Richtlijn Rente en Inflatie van De Letselschade Raad, aldus dat de rente de eerste vijf jaar 1,3% bedraagt, de daaropvolgende vijftien jaar 2,2% en vanaf twintig jaar na kapitalisatiedatum 3,6% tot aan de einddatum en te bepalen dat de inflatie in diezelfde perioden respectievelijk 1,5%, 1,6% en 1,9% bedraagt. Daarbij moet worden aangetekend dat de systematiek die ten grondslag ligt aan het verzoek in de tijd gezien dynamisch is. Dat brengt met zich dat als partijen tot kapitalisatie overgaan op een tijdstip dat meer dan een jaar na het geven van deze beschikking ligt, zij met inachtneming van de achterliggende systematiek opnieuw de betrokken percentages moeten vaststellen.
Deelgeschilprocedure als pressiemiddel.
Deelgeschil. Een zelfstandige (verzoeker) raakt betrokken bij een verkeersongeval. Hij had geen arbeidsongeschiktheidsverzekering en hij heeft niet kunnen achterhalen welk voertuig was betrokken bij het ongeval. Verzoeker heeft het Waarborgfonds aansprakelijk gesteld. Tegen het Waarborgfonds heeft de advocaat van verzoeker gedreigd om een deelgeschil te starten als het Waarborgfonds voor een bepaalde datum geen aansprakelijkheid zou erkennen. In dit deelgeschil wordt verzocht om voor recht te verklaren dat het Waarborgfonds aansprakelijk is voor de materile en immaterile schade van verzoeker. De kantonrechter (PS 2019-1155) volgt het Waarborgfonds in haar stelling dat (het dreigen met) een deelgeschilprocedure niet is bedoeld om een wederpartij onder druk te zetten om aansprakelijkheid te erkennen of in ieder geval te bewegen een schaderegeling versneld op te starten. In deze zaak is de kantonrechter niet gebleken van enige vertraging in het proces van beoordeling door het Waarborgfonds van de schadeclaim. Verzoeker heeft het middel van de deelgeschilprocedure in deze fase van het schaderegelingsproces prematuur ingezet.
Gevaarzetting door hond los te laten lopen?
Letselschade. Eiser (hardloper) is ten val gekomen en heeft een dubbele beenbreuk opgelopen nadat zijn hond schrok van de hond van verweerder. De hond liep los, ondanks de aanlijnplicht die ter plaatse geldt. Eiser baseert zijn vordering op artikel 6:162 BW. De aanlijnplicht strekt niet ter bescherming tegen de door eiser geleden schade. De rechtbank (PS 2019-1157) past het Kelderluik-arrest toe. Naar het oordeel van de rechtbank is onvoldoende onderbouwd dat met het los achter verweerder aan rennen van de border collie een dusdanig concreet en groot gevaar ontstond dat het veroorzaken van dit gevaar, zonder het treffen van veiligheidsmaatregelen, onaanvaardbaar was. Daarbij geldt dat van iemand, die een hond aan een riem uitlaat, in beginsel verwacht mag worden dat deze steeds voldoende in staat is om zich staande te houden en die hond in bedwang te houden, ook als die hond een plotselinge prikkel krijgt waardoor hij aan de lijn trekt, of dat nu een plotseling geluid is, het verschijnen van een langsrennende kat of een voorbijvliegende vogel, of een andere onvoorziene gebeurtenis. Vordering wordt afgewezen.
Besluit verzekeraars om niet meer te communiceren met Schade 24 niet in strijd met Gedragscode Behandeling Letselschade.
Schade 24 heeft als schadebehandelaar namens gedupeerden contact met verzekeraars. Bij die contacten is aan de zijde van (een medewerker van) Schade 24 sprake geweest van verbaal ontoelaatbaar gedrag (schreeuwen, intimideren, vloeken, discrimineren en belediging). Verzekeraars hebben er als goed werkgever belang bij dat haar werknemers in de contacten met de belangenbehartigers van gedupeerden worden gevrijwaard van onaanvaardbare bejegeningen. De door Schade 24 gedaagde verzekeraars hebben daarom, zoals door hen ook al eerder aangekondigd, in redelijkheid kunnen besluiten om de zakelijke contacten met Schade 24 onherroepelijk te verbreken. Dit besluit is niet in strijd met het bepaalde in de Gedragscode Behandeling Letselschade. De vordering de verzekeraars te gebieden de communicatie met Schade 24 te hervatten wordt afgewezen door de rechtbank (PS 2019-1166).
Geestelijk letsel door onrechtmatig handelen arbodienst?
Eiser betoogt dat ADD niet als een redelijk bekwame en redelijk handelende arbodienst heeft gehandeld en derhalve aansprakelijk is voor zijn materile en immaterile schade. Eiser vordert 2.500 wegens psychische beschadiging. ADD heeft onrechtmatig gehandeld, maar de immaterile schade komt niet voor vergoeding in aanmerking. Eiser heeft niet gesteld, laat staan onderbouwd dat sprake is van aan de hand van objectieve maatstaven vast te stellen geestelijk letsel, waardoor hij in zijn persoon is aangetast. Van een door het handelen van ADD veroorzaakt, in de psychiatrie erkend ziektebeeld is bijvoorbeeld niet gebleken. Wellicht ten overvloede, aldus de rechtbank (PS 2019-1156) wordt nog overwogen dat eventueel geleden schade mogelijk ook veroorzaakt kan zijn door het conflict met de werkgever. Dat kan echter niet zonder meer aan ADD worden toegerekend.
Inzenden eigen rechtspraak
Beschikt u zelf over een nog niet gepubliceerde uitspraak die relevant is voor de personenschadepraktijk en rechtsontwikkeling, klik dan hier om de geanonimiseerde uitspraak in te zenden. Wij stellen dat erg op prijs.
Vragen of opmerkingen
Mocht u vragen of opmerkingen hebben over deze nieuwsbrief, dan kunt u mailen naar ps.updates@law.eur.nl.
Met vriendelijke groet,
Siewert Lindenbergh, Ilona van der Zalm Janou Kempkes
PS Updates
Hoge Raad
- Hoge Raad Conclusie procureur-generaal. Onrechtmatige publicatie dagboek van de moeder van vermoorde Marianne Vaatstra. Titel 15 van Rv bevat geen bijzondere regels van bewijsrecht. Daarmee zijn de algemene bepalingen van bewijsrecht van toepassing. Hoofdregel artikel 150 Rv van toepassing. Het cassatieberoep wordt verworpen. 30-08-2019
- Hoge Raad Oude uitspraak Hoge Raad (1984) betreffende de aansprakelijkheid van een bestuurder van een motorrijtuig. De bestuurder hoefde niet bedacht te zijn op de aanwezigheid van mensen in de laadruimte van de bestelauto en in zijn verkeersgedrag dus ook niet met eventueel daaraan verbonden gevaren voor het welzijn van deze mensen rekening te houden. 27-01-1984
Hof
- Gerechtshof Den Haag Onrechtmatige overheidsdaad wegens standrechtelijke executies tijdens koloniale oorlog in voormalig Nederlands-Indië. Beroep op verjaring naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar. Geen recht op vergoeding van immateriële schade. 01-10-2019
- Gerechtshof Den Haag Onrechtmatige overheidsdaad. Martelingen tijdens koloniale oorlog in voormalig Nederlands-Indië deels bewezen. Tijdens gevangenschap in 1947 is geïntimeerde geslagen met een stok op het hoofd en er is een brandende sigaret op het hoofd uitgedrukt. Smartengeld van € 5.000. Beroep op verjaring naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar. 01-10-2019
- Gerechtshof Amsterdam Onrechtmatige uitlatingen. Bedreigen en intimideren van burgemeester en medewerkers van de gemeente Uithoorn. De rechtbank heeft terecht geboden en verboden opgelegd aan de uitbater van een hotel. Alsnog termijn verbonden aan één gebod. 26-03-2019
Rechtbank
- Rechtbank Den Haag Deelgeschil. Verzoekster is door een oneffenheid in de weg achterwaarts van haar rollator gevallen en heeft daarbij haar pols gebroken. Is de gemeente als wegbeheerder aansprakelijk is voor de gevolgen van het ongeval? Niet is gebleken dat de weg gebrekkig is. Schade kan niet op de gemeente verhaald worden. 26-09-2019
- Rechtbank Midden-Nederland Vaststellen uitgangspunten verlies aan verdienvermogen: omvang werkweek in hypothetische situatie zonder ongeval en ingangsdatum promotie. De te hanteren percentages voor rendement en inflatie bij de kapitalisatie van toekomstige schade; rechtbank sluit aan bij conceptrichtlijn Letselschaderaad, maar benadrukt dat de systematiek dynamisch is en de percentages (toekomstverwachtingen) met de tijd kunnen verschillen. 25-09-2019
- Rechtbank Midden-Nederland Deelgeschil. Zelfstandige raakt betrokken bij verkeersongeval, kan het andere voertuig niet achterhalen en stelt het Waarborgfonds aansprakelijk. De deelgeschilprocedure is gebruikt als pressiemiddel jegens het Waarborgfonds. Hiervoor is het deelgeschil niet bedoeld. Procedure prematuur opgestart. 24-09-2019
- Rechtbank Noord-Holland Vordering letselschade na vonnis strafrechter (zware mishandeling). Beoordeling diverse schadeposten. De strafrechter heeft onherroepelijk beslist over immateriële schadevergoeding, die kan niet opnieuw bij de civiele rechter worden gevorderd. 18-09-2019
- Rechtbank Noord-Nederland Strafrecht. Verdachte heeft zich schuldig gemaakt aan de levensberoving van zijn echtgenote en hun ongeboren kind in hun gezamenlijke woning. De kinderen van de overleden moeder hebben ieder recht op een vergoeding van affectieschade van € 20.000. 17-09-2019
- Rechtbank Rotterdam Strafrecht. Seksueel binnendringen van lichaam 7-jarige door McDonald’s-medewerker die met het slachtoffer is meegelopen naar de toiletruimte. Toewijzing € 5.000 immateriële schadevergoeding. 12-09-2019
- Rechtbank Rotterdam Aansprakelijkheid arbodienst ADD voor immateriële schade. Eiser heeft echter niet gesteld dat sprake is van geestelijk letsel en dat hij in de persoon is aangetast. Eventuele psychische schade kan ook komen door het conflict met de werkgever, dit kan niet zonder meer aan de arbodienst toegerekend worden. 12-09-2019
- Rechtbank Limburg Strafrecht. Woninginbraak. De rechtbank beseft dat woninginbraken gevoelens van onveiligheid en angst tot gevolg kunnen hebben en dat de slachtoffers hiervan lange tijd last kunnen blijven houden. Deze gevoelens impliceren echter niet zonder meer ‘geestelijk letsel’ bij een benadeelde en zijn ook anderszins niet zonder meer aan te merken als een ‘aantasting in de persoon’ zoals bedoeld in artikel 6:106 BW. 11-09-2019
- Rechtbank Den Haag Strafrecht. Het begrip ‘uitdrukkelijk en ernstig verlangen’ in artikel 293, lid 1 Sr valt niet samen met het begrip ‘vrijwillig en weloverwogen verzoek’ (eerste zorgvuldigheidseis in artikel 2, eerste lid, onder a, Wtl). Er bestaat geen wettelijke plicht om bij een demente patiënt de actuele stervenswens te onderzoeken in relatie tot het ‘uitdrukkelijk en ernstig verlangen’. Ook in het kader van de beoordeling van een beroep op de bijzondere strafuitsluitingsgrond bestaat juridisch geen plicht om bij een demente patiënt de actuele stervenswens te onderzoeken, al schrijven medische richtlijnen dat voor. 11-09-2019
- Rechtbank Limburg Strafrecht. Veroordeling voor een verkrachting die zeventien jaar geleden is gepleegd. De dader kwam in 2018 in beeld doordat zijn DNA werd opgenomen in de databank. Hij moet aan het slachtoffer een schadevergoeding betalen, waaronder € 10.000 smartengeld. 09-09-2019
- Rechtbank Midden-Nederland Arbeidsrecht. Uitkering prepensioen bij arbeidsongeschiktheid. Niet discriminatoir. Anticumulatie toegestaan. Pensioenfonds had prepensioen bij arbeidsongeschiktheid moeten laten ingaan, geen adequate actie pensioenfonds maar ook geen gerechtvaardigd vertrouwen eiser. 28-08-2019
- Rechtbank Midden-Nederland Verzekeringsrecht. Eiser heeft geen aanspraak op een uitkering uit een levensverzekering wegens het overlijden van zijn voormalige echtgenote. De verzekering ten aanzien van zijn voormalige echtgenote was al vóór haar overlijden beëindigd doordat zij haar rechten uit de polis aan eiser had overgedragen en doordat de polis voor haar deel was afgekocht. 15-08-2019
- Rechtbank Den Haag De moeder van een meerderjarige patiënt heeft GGZ-instelling Rivierduinen in haar hoedanigheid van curator aansprakelijk gesteld. Een en ander is gebeurd naar aanleiding van het feit dat haar zoon grote bedragen geld heeft overgemaakt aan vrouwen in het buitenland. De moeder is het uiteindelijk gelukt om haar zoon onder bewind gesteld te krijgen en kort erna is zij curator geworden. Zij vindt echter dat Rivierduinen haar beter had moeten informeren over de mogelijkheden daartoe en ook overigens vindt zij dat zij onvoldoende medewerking heeft gekregen van Rivierduinen in dat kader. De rechtbank heeft alle vorderingen afgewezen en zich daarbij bediend van een uitvoerige motivering. 17-07-2019
- Rechtbank Rotterdam Arbeidsrecht. Vernietiging ontslag op staande voet van werknemer die tijdens arbeidsongeschiktheid (na arbeidsongeval) intensief aan het sporten is. Werkgever heeft verzuimd werknemer te confronteren met haar bevindingen alvorens maatregelen te treffen. 28-05-2019
- Rechtbank Gelderland Hardloper met aangelijnde hond komt ten val nadat de hond reageerde op een andere, loslopende hond. Eiser (hardloper) loopt een dubbele beenbreuk op en stelt de eigenaar van de loslopende hond aansprakelijk wegens onrechtmatige daad. Relativiteitsvereiste aanlijnplicht. Kelderluik-criteria. Afwijzing vordering. 20-02-2019
- Rechtbank Den Haag Medewerkers van gedaagde verzekeraars zijn door (een medewerker van) Schade 24 onaanvaardbaar bejegend. Het besluit van de verzekeraars om de zakelijke contacten met Schade 24 onherroepelijk te verbreken is niet in strijd met het bepaalde in de Gedragscode Behandeling Letselschade. 03-09-2018
Uitspraken zonder ECLI
- Europees Hof voor de Rechten van de Mens Magnitskiy e.a. v. Rusland. Schending van artikel 2 en 3 EVRM: overlijden van gevangene vanwege tekortkomingen in medische zorg, mishandelingen door gevangenisbewakers. Veroordeling tot betaling van € 34.000 aan immateriële schadevergoeding. 2019-08-27
- Europees Hof voor de Rechten van de Mens Vazagashvili en Shanava v. Georgië. Schending van artikel 2 EVRM: moord op de zoon van verzoeker door de politie en gebrek aan een effectief onderzoek naar de omstandigheden rondom het overlijden. Veroordeling tot betaling van € 50.000 aan immateriële schadevergoeding. 2019-07-18
- Europees Hof voor de Rechten van de Mens Olewnik-Cieplinska en Olewnik v. Polen. Schending van artikel 2 EVRM: ontvoering met overlijden van het slachtoffer tot gevolg. Veroordeling tot betaling van € 100.000 aan immateriële schadevergoeding aan de verzoekers gezamenlijk. 2019-09-05
- Europees Hof voor de Rechten van de Mens Gogaladze v. Georgië. Schending van artikel 3 EVRM: mishandeling door politie na arrestatie en geen effectief onderzoek verricht naar die mishandeling. Veroordeling tot betaling van € 6.000 aan smartengeld. 2019-07-18
- Rechtbank Gelderland Deelgeschil. Fietser valt over varkensruggetjes tussen fietsstrook en rijweg. Daarbij raakt hij verzoekster, waarna zij van haar fiets valt en een gebroken bekken oploopt. Zij stelt de verzekeraar van de gemeente aansprakelijk op grond van artikel 6:107 BW. De plaatselijke situatie voldoet volgens de rechtbank niet aan de vereisten en levert gevaar voor personen op. Afwijzing verzoek wegens ontbreken causaal verband. 2019-09-18