Geachte heer/mevrouw,

Bijgaand treft u een nieuwe PS Update aan.

Nieuws
Regelmatig wordt op PS Updates een aantal interessante nieuwsberichten geplaatst. Nieuw toegevoegd is o.a.:
• In het Westen verboden, maar Rusland blijft asbest promoten
• Nieuwe aanbevelingen rekenrente in personenschadezaken
• Pilot casemanagement

Rechtspraak
Graag wijzen wij u op de sinds de vorige nieuwsbrief verschenen uitspraken, welke te raadplegen zijn via de linksonder aan deze nieuwsbrief. Wij lichten de volgende uitspraken hier voor u uit.

Letselschade na vechtpartij.
Vechtpartij. Letselschade en schade aan auto. Onrechtmatige daad? Volledige eigen schuld met betrekking tot autoschade na billijkheidscorrectie. Voorschot materiële schade afgewezen. Smartengeld (€ 2.000) (PS 2021-0556).

Zorgverlener aansprakelijk voor val tijdens therapie?
Personenschade. Deelgeschilprocedure. Deelname aan burn-outgroep. Zorgverlener niet aansprakelijk voor val deelnemer tijdens basketbalspel tijdens een sessie psychomotorische therapie (PS 2021-0564).

Poging tot moord station Leeuwarden.
Strafrecht. Poging tot moord. Toebrengen van messteken voor het station in Leeuwarden op klaarlichte dag. Ernstige inbreuk op lichamelijke integriteit slachtoffer en de rechtsorde. Verdachte onder invloed van stoornis. Smartengeld slachtoffer (€ 35.000). Materiële schade, waaronder huishoudelijke hulp (€ 23.463,26) (PS 2021-0565).

Literatuur
Hier vindt u het overzicht van de literatuur die sinds de vorige nieuwsbrief is verschenen.
N.B. Wekelijks verzorgt de redactie de literatuur-signaleringen in deze nieuwsbrief. We werken er hard aan om deze signaleringen ook in de vernieuwde databank op te nemen!

M. de Ridder, ‘Voorgesteld verbod op zwijgcontracten heeft meerwaarde maar laat vragen open’, L&S 2021, afl. 2, p. 3-4. [L&S]
Begin 2016 kondigde Minister Schippers van VWS aan dat zwijgcontracten in de zorg wettelijk zouden worden verboden. Directe aanleiding was de minnelijke regeling tussen het Tergooi Ziekenhuis en de nabestaanden van een 21-jarige hockeyer die tijdens een opname in het ziekenhuis was overleden. In de vaststellingsovereenkomst was bepaald dat het ziekenhuis de materiële schade zonder erkenning van aansprakelijkheid vergoedt, dit onder de voorwaarde dat de nabestaanden afzien van juridische mogelijkheden en zich onthouden van contacten met de media. Deze afspraak leidde tot Kamervragen 2 en ophef in de media. Het voornemen van de minister leidde op 18 maart jl. tot indiening van het wetsvoorstel ‘Wijziging van diverse wetten in verband met zwijgbedingen in jeugdzorg, zorg en ondersteuning’. De minister acht een open cultuur essentieel voor goede en veilige zorg: ‘Alleen dan is het mogelijk om met elkaar in gesprek te gaan over wat er niet goed is gegaan. Daarvan kan geleerd worden, waardoor voorkomen kan worden dat een dergelijk incident zich nog eens voordoet.’ Het wetsvoorstel introduceert in de Jeugdwet, de Wkkgz en de Wmo 2015 de nietigheid van zwijgbedingen voor incidenten.

S.C. Fijen, ‘Hoe vrij is de vrije advocaatkeuze op basis van een rechtsbijstandverzekering?’, L&S 2021, afl. 2, p. 5-13. [L&S]
Over de grenzen van de vrije advocaatkeuze zijn in de loop der jaren veel discussies en procedures gevoerd, onder meer omdat meer dan de helft van de Nederlanders een rechtsbijstandverzekering heeft. Het Europese Hof van Justitie heeft het recht van vrije advocaatkeuze gaandeweg uitgebreid. Susanne Fijen bespreekt die stapsgewijze verruimingen, evenals de vraag of de vrije advocaatkeuze geldt voor iedere zaak die wordt afgesloten met een vaststellingsovereenkomst. Ook stelt ze aan de orde hoe het kostenmaximum het recht op vrije advocaatkeuze in de praktijk drastisch kan beperken.

B.A. van Beest, ‘Affectieschade bij ernstig en blijvend letsel’, L&S 2021, afl. 2, p. 14-21. [L&S]
Sinds 1 januari 2019 kunnen naasten en nabestaanden van slachtoffer dat ‘ernstig en blijvend’ letsel heeft opgelopen, vergoeding van affectieschade vorderen. Hoe heeft de rechtspraak dat begrip toegepast? Babette van Beest bespreekt niet-ontvankelijke en toegewezen vorderingen op grond van psychisch en lichamelijk letsel. Daarbij blijkt de beoordeling van ‘blijvend’ doorslaggevend te zijn. In de strafzaken, waarin de vordering meestal wordt beoordeeld, kan vaak niet vastgesteld worden of daarvan sprake is, omdat nog geen medische eindsituatie is ingetreden. Strafrechters zien de beoordeling vaak als onevenredige belasting van de zaak. Van Beest besteedt speciale aandacht aan psychisch letsel na seksueel misbruik, omdat dit misbruik vaak op latere leeftijd blijkt te leiden tot chronische psychische klachten. Ze concludeert dat de rechter in ieder geval bij misbruikzaken vooruitlopend zou kunnen toetsen op het blijvende karakter van het letsel.

R.J.P. Kottenhagen, ‘Verkennend onderzoek betreffende prenatale en preconceptionele fase. Aansprakelijkheid van ouders voor schade die zij toebrachten aan hun nog ongeboren kind’, L&S 2021, afl. 2, p. 22-36. [L&S]
Kan een kind de ouders aansprakelijk stellen voor schade die zij tijdens de zwangerschap, of zelfs vóór de conceptie aan hun ongeboren kind hebben toegebracht? Rob Kottenhagen verdedigde in dit blad eerder dat dit inderdaad mogelijk is voor schade toegebracht tijdens de zwangerschap. De uitgangspunten van die verdediging werkt hij hier nader uit op basis van rechtsvergelijkend onderzoek. Daarbij komen de beleidsargumenten aan de orde die in Anglo-Amerikaanse rechtsstelsels een rol spelen op grond waarvan de zwangere niet aansprakelijk gesteld zou kunnen worden. Daarna verkent Kottenhagen de mogelijkheden voor toekomstige kinderen of zelfs toekomstige generaties om de ouders aansprakelijk te stellen voor schade voortkomend uit handelingen van vóór de conceptie. Vervolgens koppelt hij terug naar Nederlands recht en concludeert hij dat een ongeborene die tijdens de zwangerschap schade heeft opgelopen, zonder nadere wetgeving de ouders of een derde aansprakelijk kan stellen. En dat hetzelfde geldt voor toekomstige kinderen die met letsel geboren worden als gevolg van handelingen in de preconceptionele fase.

J.T.A. Knape, ‘Recensie Tot persistit! Leerzame blogs van een defense lawyer’, L&S 2021, afl. 2, p. 37. [L&S]
Artsen en advocaten kunnen heel verschillende belangen hebben wanneer zij beiden met een en dezelfde patiënt te maken hebben. Ook hun belevingswereld is vaak heel verschillend. Het verschil tussen medische en juridische causaliteit, bijvoorbeeld, is aan veel artsen nauwelijks uit te leggen. Daarom houden artsen zich in het algemeen maar ver van juridische kwesties, ook als deze het medisch vak raken, wat het wederzijdse gebrek aan begrip tussen enerzijds medische specialisten en anderzijds juristen en advocaten alleen maar verder op het spits drijft. Voor de meeste artsen is het dan ook een nachtmerrie om een klacht van een patiënt te krijgen. Dan worden ze aansprakelijk gesteld en geconfronteerd met rechters in een civiele of strafrechtelijke zaak, of met het medisch tuchtcollege. Dit medisch tuchtcollege zien ze dan zeker niet als het instituut in de gezondheidzorg dat is bedoeld om de kwaliteit van de gezondheidzorg te bewaken, laat staan te bevorderen. Zij zien het als een rechtbank die – indien enigszins aan de orde – gaat straffen bij vermeend onjuist medisch handelen. Maanden van onzekerheid over het eigen functioneren en de afloop, van slecht slapen, zijn in die situatie heel gewoon.

J.F. Roth, annotatie bij Rb. Oost-Brabant 2 maart 2021, ECLI:NL:RBOBR:2021:996, L&S 2021, afl. 2, p. 42-44. [L&S]
Bij vermindering van de schadevergoedingsplicht op grond van eigen schuld, wordt in beginsel ook de verplichting om de rechtsbijstandskosten te betalen evenredig verminderd. Geldt dat ook in een deelgeschilprocedure? John Roth gaat na of Rechtbank Oost-Brabant in een deelgeschilprocedure op juiste gronden van het beginsel afweek.

Vragen of opmerkingen
Mocht u vragen of opmerkingen hebben over deze nieuwsbrief, dan kunt u mailen naar ps.updates@law.eur.nl.

Met vriendelijke groet,
Siewert Lindenbergh, Emily Husta & Rosa Jelsma
PS Updates