Update
Geachte heer/mevrouw,
Bijgaand treft u een nieuwe PS Update aan. Klik hier om de pdf vanaf de website te downloaden.
Annotaties
Graag wijzen wij u op de volgende verschenen annotatie.
Annotatie mr. F.M. (Femke) Ruitenbeek-Bart: Rechtvaardigen de bijzondere ernst van de normschending en de gevolgen voor het slachtoffer een uitzondering op het vereiste van in de psychiatrie erkend ziektebeeld?
In vier gerelateerde uitspraken, alle betrekking hebbend op een overval op een cafetaria, wijst de strafrechter immaterile schadevergoeding toe varirend tussen 1.375 en 2.200 aan drie slachtoffers die zich als benadeelde partij hebben gevoegd (PS 2016-0466, PS 2017-0059, PS 2017-0060 en PS 2017-0061). Uit de motivering lijkt te volgen dat bij hen geen in de psychiatrie erkend ziektebeeld is vastgesteld, hetgeen in beginsel vereist is voor toewijzing van smartengeld bij afwezigheid van lichamelijk letsel. De strafrechter lijkt aldus toepassing te geven aan de door de Hoge Raad geboden uitzonderingsgrond op dit vereiste, te weten: de bijzondere ernst van de normschending en de gevolgen daarvan voor het slachtoffer (HR 29 juni 2012, ECLI:NL:HR:2012:BW1519). In de annotatie bij deze vier uitspraken wordt hier nader op ingegaan.
Rechtspraak
Graag wijzen wij u op de sinds de vorige nieuwsbrief verschenen uitspraken, welke zijn opgenomen onderaan deze nieuwsbrief. Wij lichten er een aantal voor u uit.
Aansluiten bij maatstaf productaansprakelijkheid HvJ EU bij vraag of product als producent in het verkeer is gebracht
In cassatie gaat het om de vraag of eiseres tot cassatie een vrachtwagen, die bij normaal gebruik voor het doel waarvoor deze is bestemd schade veroorzaakt, als producent in het verkeer heeft gebracht. Ter discussie staat of bij het antwoord op die vraag moet worden aangesloten bij de maatstaf voor productaansprakelijkheid van HvJ EU 9 februari 2006, ECLI:EU:C:2006:93 (OByrne/Sanofi). De Hoge Raad beantwoordt deze vraag bevestigend en verwerpt het beroep (PS 2017-0088).
Causaal verband ongeval en amputatie been benadeelde die aan diabetes lijdt onvoldoende aannemelijk
In PS 2017-0065 oordeelt het Gerecht dat benadeelde het causaal verband tussen het verkeersongeval en de amputatie van haar been onvoldoende aannemelijk heeft gemaakt. Benadeelde lijdt reeds tien jaar aan diabetes, en iedere aanwijzing dat benadeelde een verwonding aan haar teen of voet heeft opgelopen tijdens het ongeval, dan wel pijnklachten had door het ongeval, ontbreekt.
Werken op hoogte: schending van het Arbeidsomstandighedenbesluit
In dit deelgeschil (PS 2017-0094) staat een arbeidsongeval centraal waarbij de werknemer van zeven meter hoogte van een dak is gevallen. De rechtbank oordeelt dat de werkgever op grond van de voorschriften van het Arbeidsomstandighedenbesluit verplicht was een veiligheidsvoorziening te treffen ter voorkoming van het vallen.
Tussenarrest over bewijsnood bij de gedaagde in een productaansprakelijkheidszaak
In PS 2017-0087 over productaansprakelijkheid na een ongeval met een uitschuifbare ladder, is het vermoeden dat sprake was van een gebrek aan de ladder ontzenuwd door de producent. Het hof bespreekt de bewijsnood van de benadeelde doordat de ladder door de producent is vernietigd na een in opdracht van de (verzekeraar van de) producent eenzijdig verricht onderzoek aan de ladder en de gevolgen daarvan voor toewijsbaarheid van de vordering van benadeelde. In dit tussenarrest worden partijen in staat gesteld een akte te nemen over de te benoemen deskundige.
Val van trap tijdens escape-room-spel
Bij een personeelsuitje in een escape room loopt benadeelde letsel op bij het afdalen van een trap tijdens het spel. Hij stelt de exploitanten vervolgens aansprakelijk. In PS 2017-0084 oordeelt de rechtbank aan de hand van de Kelderluik-criteria dat de exploitanten onrechtmatig hebben gehandeld jegens benadeelde, en wijst zij het beroep op eigen schuld af.
Medische aansprakelijkheid bij te late controle; kansschade?
De ouders van een meisje hebben een procedure aangespannen jegens het Erasmus MC, stellende dat het ziekenhuis aansprakelijk is voor de blindheid van hun dochtertje; de blindheid zou het gevolg zijn van een te late behandeling. Zowel de Rechtbank Rotterdam als het Gerechtshof Den Haag heeft de ouders in het ongelijk gesteld, oordelende dat geen rele kans op een beter behandelingsresultaat verloren is gegaan. In cassatie oordeelt de Hoge Raad dat het hof bij de beoordeling van de verloren kans is uitgegaan van een verkeerde maatstaf (PS 2017-0096). De Hoge Raad formuleert de toepasselijke rechtsregel en verwijst de zaak naar het Gerechtshof Amsterdam.
Nieuws
De afgelopen twee weken verschenen verschillende nieuwsberichten. Deze zijn op frequente tijden te lezen op de website.
Literatuur
Sinds het verschijnen van de vorige nieuwsbrief zijn verschillende signaleringen onder literatuur geplaatst. Zie ook het overzicht onderaan deze nieuwsbrief.
Inzenden eigen rechtspraak
Beschikt u zelf over een nog niet gepubliceerde uitspraak die relevant is voor de personenschadepraktijk en rechtsontwikkeling, klik dan hier om de geanonimiseerde uitspraak in te zenden. Wij stellen dat erg op prijs.
Vragen of opmerkingen
Mocht u vragen of opmerkingen hebben over deze nieuwsbrief, dan kunt u mailen naar ps.updates@law.eur.nl.
Met vriendelijke groet,
Siewert Lindenbergh en Ilona van der Zalm
Hoofdredacteuren PS Updates
Literatuur
Sinds het verschijnen van de vorige nieuwsbrief zijn de volgende signaleringen onder literatuur geplaatst.
P. Woudenberg, Gordelloze slachtoffers en beschonken bestuurders, Verkeersrecht 2017/1, afl. 1.
E.R. de Jong T.E. van der Linden, Rechtspreken met oog voor macro-effecten? Een bespreking van de mogelijkheden om rekenschap te geven van macro-effecten in het aansprakelijkheidsrecht, Nederlands Tijdschrift voor Burgerlijk Recht 2017/2, afl. 1.
A. Keirse J. Roth, Verantwoordelijkheid voor BGK, Ucall blog 2017, 6 januari 2017.
J. Faas e.a., Rechters en deskundigen: welke geheimen geven procesdossiers prijs?, Expertise en Recht 2016, afl. 6, p. 254-265.
Hoge Raad
- Hoge Raad In cassatie gaat het om de vraag of eiseres tot cassatie een vrachtwagen, die bij normaal gebruik voor het doel waarvoor deze is bestemd schade veroorzaakt, als producent in het verkeer heeft gebracht. Ter discussie staat of bij het antwoord op die vraag moet worden aangesloten bij de maatstaf voor productaansprakelijkheid van HvJ EU 9 februari 2006, ECLI:EU:C:2006:93 (O’Byrne/Sanofi). De Hoge Raad beantwoordt deze vraag bevestigend en verwerpt het beroep. 13-01-2017
- Hoge Raad De ouders van een meisje hebben een procedure aangespannen jegens het Erasmus MC, stellende dat het ziekenhuis aansprakelijk is voor de blindheid van hun dochtertje; de blindheid zou het gevolg zijn van een te late behandeling. Zowel de Rechtbank Rotterdam als het Gerechtshof Den Haag heeft de ouders in het ongelijk gesteld, oordelende dat geen reële kans op een beter behandelingsresultaat verloren is gegaan. In cassatie oordeelt de Hoge Raad dat het hof bij de beoordeling van de verloren kans is uitgegaan van een verkeerde maatstaf. De Hoge Raad formuleert de toepasselijke rechtsregel en verwijst de zaak naar het Gerechtshof Amsterdam. 23-12-2016
Hof
- Gerechtshof 's-Hertogenbosch In deze zaak over productaansprakelijkheid na een ongeval met een uitschuifbare ladder, is het vermoeden dat sprake was van een gebrek aan de ladder ontzenuwd door de producent. Het hof bespreekt de bewijsnood van de benadeelde doordat de ladder door de producent is vernietigd na een in opdracht van de (verzekeraar van de) producent eenzijdig verricht onderzoek aan de ladder en de gevolgen daarvan voor toewijsbaarheid van de vordering van benadeelde. In dit tussenarrest worden partijen in staat gesteld een akte te nemen over de te benoemen deskundige. 10-01-2017
- Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden Strafrecht. Veroordeling voor woningoverval waarbij man is overleden. Vordering materiële schade vrouw geheel toegewezen, immateriële schadevergoeding deels toegewezen. 05-01-2017
- Gerechtshof Den Haag Veroordeling voor belaging. Vordering benadeelde partij (voor materiële en immateriële schadevergoeding) is niet-ontvankelijk, omdat benadeelde partij zich reeds tot de civiele rechter heeft gewend en deze hieromtrent heeft beslist. Verwijzing naar HR 19 februari 2010, ECLI:NL:HR:2010:BK9031. 27-12-2016
- Gerechtshof Amsterdam Strafrecht. Veroordeling voor twee verkrachtingen. Toekenning materiële en immateriële schadevergoeding. Beslissing over toepassing schadevergoedingsmaatregel (artikel 36f Sr) op in hoger beroep verhoogde smartengeldvordering. Artikel 421 lid 3 Sv. 22-12-2016
- Gerechtshof Amsterdam Verzekeringsrecht. Directe actie van artikel 7:954 BW. Geen mogelijkheid voor een privatieve last (artikel 7:423 BW) in verband met de directe actie. De directe actie is naar haar aard een persoonlijke bevoegdheid die slechts door de benadeelde zelf of namens hem kan worden uitgeoefend en niet door een ander op eigen naam. 20-12-2016
- Gerechtshof Den Haag Strafrecht. Veroordeling mededader van schietincident. Vordering tot vergoeding van materiële en immateriële schade wordt deels toegewezen. Voor het overige levert dit een onevenredige belasting van het strafproces op. 14-12-2016
Rechtbank
- Rechtbank Zeeland-West-Brabant De rechtbank oordeelt dat de exploitanten van een ‘escape room’ aansprakelijk zijn ter zake van het letsel dat benadeelde opliep bij het afdalen van een trap tijdens het spel. Het beroep op eigen schuld wordt afgewezen. 18-01-2017
- Rechtbank Den Haag Strafrecht. Tijdens een achtervolging door de politie veroorzaakt de achtervolgde bestuurder – rijdend onder invloed – een ongeval waarbij een van de agenten in het politievoertuig (‘slachtoffer 2’) letsel opliep. Vervolgens is de bestuurder op hoge snelheid weggereden, waarbij een andere politieagent (‘slachtoffer 3’) – die zich naast het voertuig van de bestuurder bevond – ternauwernood kon wegspringen. De bestuurder is veroordeeld voor overtreding van artikel 6 en 8 WVW, alsmede voor bedreiging met zware mishandeling/enig misdrijf tegen het leven gericht. De politieagenten hebben zich als benadeelde partij gevoegd. Slachtoffer 2 krijgt € 1.000 immateriële schadevergoeding toegewezen, alsmede medische kosten (eigen risico) en huur van krukken en gederfde inkomsten ad €269,25, nu hij was ingeroosterd voor ME-inzet en piketuren. Ten gevolge van het letsel heeft hij deze werkzaamheden niet kunnen uitoefenen en dus ook de bijbehorende vergoeding niet ontvangen. Slachtoffer 3 krijgt € 150 immateriële schadevergoeding toegewezen. 06-01-2017
- Rechtbank Oost-Brabant Strafrecht. Veroordeling voor het – onder invloed – veroorzaken van een dodelijk ongeval. Vordering schadevergoeding nabestaanden is niet-ontvankelijk. 05-01-2017
- Rechtbank Oost-Brabant Strafrecht. Veroordeling voor seksueel contact met minderjarig meisje dat zich als prostituee aanbood. Vordering tot vergoeding van materiële en immateriële schade wordt deels toegewezen. 05-01-2017
- Rechtbank Rotterdam Veroordeling voor wederrechtelijke handeling gericht tegen agent. Motoragent en Politie Eenheid Rotterdam voegen zich als benadeelde partij, maar worden niet-ontvankelijk verklaard. 04-01-2017
- Rechtbank Den Haag Strafrecht. Gewelddadige woningoverval door meerdere personen op moeder en 7-jarige dochter. Moeder vordert schadevergoeding. Toewijzing van vergoeding van kosten bestaande uit eigen risico zorgverzekering, medicatie fysiotherapie, nieuw rijbewijs en reiskosten, alsmede het gestolen geld. Eveneens vergoeding van kosten huishoudelijke hulp voor periode van dertien weken ad € 3.640, conform de Richtlijn Huishoudelijke Hulp. Toewijzing immateriële schadevergoeding ad € 15.000, waarbij de rechtbank in aanmerking neemt het op de moeder uitgeoefende geweld, de aard en ernst van het opgelopen letsel, de medische behandeling. Ook weegt de rechtbank mee dat het 7-jarige dochtertje eveneens slachtoffer was van de overval, alsmede de gevolgen die de moeder daarvan nog ondervindt. 29-12-2016
- Rechtbank Den Haag Strafrecht. Gewelddadige woningoverval door meerdere personen op moeder en 7-jarige dochter. Moeder vordert schadevergoeding. Toewijzing van vergoeding van kosten bestaande uit eigen risico zorgverzekering, medicatie fysiotherapie, nieuw rijbewijs en reiskosten, alsmede het gestolen geld. Eveneens vergoeding van kosten huishoudelijke hulp voor periode van dertien weken ad € 3.640, conform de Richtlijn Huishoudelijke Hulp. Toewijzing immateriële schadevergoeding ad € 15.000, waarbij de rechtbank in aanmerking neemt het op de moeder uitgeoefende geweld, de aard en ernst van het opgelopen letsel, de medische behandeling. Ook weegt de rechtbank mee dat het 7-jarige dochtertje eveneens slachtoffer was van de overval, alsmede de gevolgen die de moeder daarvan nog ondervindt. 29-12-2016
- Rechtbank Den Haag Strafrecht. Gewelddadige woningoverval door meerdere personen op moeder en 7-jarige dochter. Moeder vordert schadevergoeding. Toewijzing van vergoeding van kosten bestaande uit eigen risico zorgverzekering, medicatie fysiotherapie, nieuw rijbewijs en reiskosten, alsmede het gestolen geld. Eveneens vergoeding van kosten huishoudelijke hulp voor periode van dertien weken ad € 3.640, conform de Richtlijn Huishoudelijke Hulp. Toewijzing immateriële schadevergoeding ad € 15.000, waarbij de rechtbank in aanmerking neemt het op de moeder uitgeoefende geweld, de aard en ernst van het opgelopen letsel, de medische behandeling. Ook weegt de rechtbank mee dat het 7-jarige dochtertje eveneens slachtoffer was van de overval, alsmede de gevolgen die de moeder daarvan nog ondervindt. 29-12-2016
- Rechtbank Oost-Brabant Contradictoir. Civiele aansprakelijkheid schoolbestuurder voor boedeltekort in faillissement school, na sluiting van die school in verband met ontuchtige handelingen van de schoolbestuurder met een minderjarige leerling. 28-12-2016
- Rechtbank Den Haag Veroordeling diverse feiten, waaronder woninginbraak en poging tot ontploffing brengen van een zwaar stuk vuurwerk dat door verdachte op een woning was geplakt. Voeging diverse benadeelde partijen, enkele zijn niet-ontvankelijk. Slachtoffer van woninginbraak krijgt € 300 immateriële schadevergoeding toegewezen. 22-12-2016
- Rechtbank Midden-Nederland Deelgeschil, verkeersongeval. Beoordeling deskundigenberichten. Het verzoek dat betrekking heeft op de vaststelling van het causaal verband tussen het ongeval en de klachten en de vraag of betrokkene als gevolg van haar klachten arbeidsongeschikt is, wordt afgewezen. 21-12-2016
- Rechtbank Midden-Nederland Strafrecht. Veroordeling woninginbraak. Slachtoffer vordert immateriële schadevergoeding. Slachtoffer zou lijden aan PTSS. Rechtbank wijst vordering af. 20-12-2016
- Rechtbank Midden-Nederland Een 24-jarige man heeft zich schuldig gemaakt aan een poging tot zware mishandeling van een politieagent en verboden wapenbezit. De man heeft zich verzet nadat hij werd verzocht mee te werken aan fouillering. De rechtbank veroordeelt de man tot een gevangenisstraf van negen maanden. 16-12-2016
- Rechtbank Rotterdam Ontbinding arbeidsovereenkomst op verzoek werkneemster. Werkgeefster vindt aanwezigheid hond op werkplek (terwijl werkneemster allergisch is voor honden) kennelijk belangrijker dan gezondheid werkneemster en handelt ernstig verwijtbaar. Toekenning transitievergoeding en billijke vergoeding (€ 2.500). 15-12-2016
- Rechtbank Overijssel Deelgeschil. Aansprakelijkheid leden Commissie voor Beentumoren. Advies aan medische behandelaar. 09-12-2016
- Rechtbank Rotterdam Burenconfrontatie. Voorschot op schadevergoeding na letselschade afgewezen, omdat causaal verband, aard en omvang letsel en omvang (overige) schade niet (voldoende) vaststaat. 05-12-2016
- Rechtbank Rotterdam Overlijden als gevolg van aanvaring. Voorschot op buitengerechtelijke kosten gevorderd. Kort geding. Vordering toegewezen. Niet in geschil dat schip meer dan 0% schuld heeft aan aanvaring. De omvang van de aansprakelijkheid moet nog worden vastgesteld en de discussie over omvang van het schadebedrag moet nog worden gevoerd. Vordering tot betaling € 15.000 na afweging belangen toegewezen. 23-11-2016
- Rechtbank Midden-Nederland Deelgeschil. Arbeidsongeval. Werkgever was op grond van de voorschriften van het Arbeidsomstandighedenbesluit verplicht een veiligheidsvoorziening te treffen ter voorkoming van het vallen. 16-11-2016
- Rechtbank Midden-Nederland Deelgeschil. Geen begroting van de kosten van het deelgeschil; volstrekt onnodig of onterecht ingesteld. Geen medische onderbouwing whiplashklachten. 09-11-2016
- Rechtbank Gelderland Veroordeling wegens het, met anderen, plegen van twee overvallen op cafetaria’s en afpersing van een leeftijdsgenoot. Immateriële schadevergoeding toegewezen. 13-10-2016
- Rechtbank Gelderland Veroordeling wegens het, met anderen, plegen van twee overvallen op cafetaria’s en afpersing van een leeftijdsgenoot. Immateriële schadevergoeding toegewezen. 13-10-2016
- Rechtbank Gelderland Veroordeling wegens het, met anderen, plegen van twee overvallen op cafetaria’s en afpersing van een leeftijdsgenoot. Immateriële schadevergoeding toegewezen. 13-10-2016
- Rechtbank Midden-Nederland Een 49-jarige basketbalcoach uit Mijdrecht heeft tussen 2000 en 2002 drie van zijn pupillen seksueel misbruikt en in 2013 een minderjarige aangerand. Daarnaast heeft hij in de periode 2014 tot en met 2016 twaalf minderjarige jongens aangezet tot seksuele handelingen voor de webcam. De rechtbank Midden-Nederland veroordeelt de man tot een gevangenisstraf van 3,5 jaar en tbs met dwangverpleging. 06-01-2016
Centrale Raad van Beroep
- Centrale Raad van Beroep Immateriële schadevergoeding wegens overschrijding redelijke termijn. 12-01-2017
- Centrale Raad van Beroep Immateriële schadevergoeding wegens overschrijding redelijke termijn. 12-01-2017
- Centrale Raad van Beroep Immateriële schadevergoeding wegens overschrijding redelijke termijn. 12-01-2017
- Centrale Raad van Beroep Immateriële schadevergoeding wegens overschrijding redelijke termijn. 12-01-2017
- Centrale Raad van Beroep Immateriële schadevergoeding wegens overschrijding redelijke termijn. 12-01-2017
- Centrale Raad van Beroep Immateriële schadevergoeding wegens overschrijding redelijke termijn. 12-01-2017
- Centrale Raad van Beroep Immateriële schadevergoeding wegens overschrijding redelijke termijn. 12-01-2017
- Centrale Raad van Beroep Immateriële schadevergoeding wegens overschrijding redelijke termijn. 12-01-2017
- Centrale Raad van Beroep Zorgvuldig medisch onderzoek. Geen aanknopingspunten om te twijfelen aan de juistheid van het medisch oordeel van de verzekeringsarts bezwaar en beroep. 06-01-2017
- Centrale Raad van Beroep Immateriële schadevergoeding wegens overschrijding redelijke termijn. 06-01-2017
Antillen
- Gerecht in eerste aanleg van Curaçao Causaal verband ongeval en amputatie been benadeelde die aan diabetes lijdt onvoldoende aannemelijk. 20-12-2016
- Gerecht in eerste aanleg van Curaçao Naar aanleiding van een verkeersongeval ontstaat discussie over de vraag of medische rapportages als uitgangspunt moeten dienen bij de vaststelling van de beperkingen als gevolg van het ongeval, tot welke schade die beperkingen leiden en wat de betekenis is van de relatief hoge leeftijd van de slachtoffers bij de begroting van het smartengeld. Het Gerecht is enerzijds van oordeel dat het smartengeld lager zou moeten uitvallen omdat sprake is van een beperkte lijdensduur. Anderzijds stonden eisers nog actief in het leven en was er een redelijke verwachting zij nog een aantal jaren in kwalitatief goede gezondheid hadden kunnen leven als het ongeval niet had plaatsgevonden, wat hen is ontnomen. Voorts acht het Gerecht relevant dat eisers gelijktijdig beperkt werden in hun belastbaarheid, waardoor zij weinig steun c.q. hulp hadden van elkaar, wat hun leed vergroot. 19-12-2016
- Gerecht in Eerste Aanleg van Aruba Verkeersongeval, letselschade. Gedaagde heeft geen voorrang verleend en is aansprakelijk. Eiser kan worden toegerekend niet over een (voor het voertuig) juist rijbewijs te beschikken en ten tijde van het ongeval (23.25 uur) geen licht te voeren. Zaak aangehouden in verband met getuigenverhoor. 14-12-2016
Uitspraken zonder ECLI
- Rechtbank Rotterdam In dit deelgeschil stelt een werknemer psychisch letsel te hebben overgehouden aan een arbeidsongeval. De rechtbank acht de werkgever in beginsel aansprakelijk en causaal verband tussen de psychische schade en het ongeval op grond van artikel 6:99 BW in beginsel aanwezig. Over de hoogte van de schade geeft de rechtbank partijen het advies eens een goed onderbouwde schadeberekening te bespreken. 2017-01-03
- Geschillencommissie Financiële Dienstverlening Commissie wijst verzoek om rechtsbijstand af in drie verschillende conflicten die alle verband houden met een claim op de ongevallenverzekering van Consument. 2017-01-09
- Europees Hof voor de Rechten van de Mens Schending van artikel 2 EVRM (recht op leven)? Overlijden van een 4-jarige jongen na een operatie is mogelijk niet goed onderzocht; autoriteiten in Roemenië aansprakelijk? 2016-11-29
- Hof van Justitie van de Europese Unie Dit arrest betreft de uitleg van artikel 4 (lid 4, 5 en 8) van de Vierde richtlijn motorrijtuigenverzekering (2000/26/EG). Het draait hier om de vraag of CED, de vertegenwoordiger van de verzekeraar van de eigenaar van het voertuig dat een verkeersongeval heeft veroorzaakt, voor de rechter kan worden gedaagd. Het Hof overweegt dat de lidstaten niet verplicht zijn te bepalen dat de op grond van dit artikel met de schaderegeling belaste vertegenwoordiger, in plaats van de door hem vertegenwoordigde verzekeringsonderneming, zelf kan worden gedagvaard voor de nationale rechter bij wie een schadevordering is ingesteld door een benadeelde als bedoeld in artikel 1 van Richtlijn 2000/26/EG, zoals gewijzigd bij Richtlijn 2005/14/EG. 2016-12-15